Filosofe Sabine Wassenberg van WonderWhy heeft aan het Gymnasium Felisenum in Velsen-Zuid een speciale wetenschapsfilosofie lessenserie gegeven. Het was bedoeld voor klas 4 (middelbare school dus) en viel binnen het van ANW (Algemene NatuurWetenschappen).
Erg aan te raden voor alle middelbare scholen die voorbereidend onderwijs verzorgen voor een wetenschappelijke studie. Van groot belang is het dat leerlingen leren wat wetenschap precies is. Het zijn geen absolute zekerheden die op school worden voorgeschoteld. Wetenschappelijke kennis is een grote verzameling van de theorieën die momenteel voor waar worden aangenomen. Dat is nét iets anders dan waarheid.
Denk bijvoorbeeld aan de volgende vragen:
-Hoe weet je eigenlijk dat er zoiets is als zwaartekracht? Hoevaak moet je een appel loslaten en kijken of 'ie valt, om vast te stellen dat er zwaartekracht is? 1 keer? 100 keer? 3 keer?
-Wat is tijd eigenlijk? Bestaat tijd in ons hoofd of in de werkelijkheid?
-Wanneer is iets 'wetenschappelijk'?
Aan de hand van inspirerende filmpjes of opdrachten, bespreken we wetenschapsfilosofische issues, maken we kennis met kentheoretische kwesties en wetenschapgerelateerde ethische dilemma's. We bekijken wetenschap van een afstand.
Les 1 Wat is filosofie, wijsheid, waarheid, bewijs, wetenschap
Intro filosofie & Hoe bereikt wetenschap waarheid?
Welke wetenschappen zijn er allemaal, wat zijn de verschillen? Wat maakt wetenschap tot wetenschap. Wat is het verschil tussen denken en weten?
Les 2 Filosoferen over het leven en bio-ethiek
Is leven bijzonder? & over de grenzen aan het leven & ethiek
Filosoferen en discussiëren over 3 ethische dilemma's.
Les 3 Filosofie versus wetenschap
Hoe overlapt wetenschap met filosofie?
Film Agora over Hypatia, die een filosofe/wetenschapster was (370-410 na Chr.). Ooit was wetenschap en filosofie hetzelfde. Filosoferen over het verschil tussen wetenschap en filosofie: hoe verhouden zij zich tot elkaar? En over pioniers in de wetenschap, vergelijkbaar met Hypatia, die werd gestenigd.
Les 4 Wetenschap versus geloof, axioma’s
Is er verschil tussen een wetenschappelijke en religieuze axioma?
Wat zijn axioma's in verschillende wetenschappen? Hoe verschillen wetenschappelijke van religieuze axioma's?
Les 5 Kenbaarheid van de waarheid
Kunnen we alles weten?
Les over wetenschappelijke methodiek: de emprische cyclus, inductie en deductie. Verificatie en Falsificatie. Over paradigma-verschuivingen. Zelf syllogismen maken.
Les 6 Tijd in de natuurkunde
Wat is tijd?
N.a.v. filmpje over theorie van Julian Barbour die vandaag de dag beweert dat tijd iets secundairs is (afgeleid van beweging) en niet ECHT bestaat, vragen we ons af of hij gelijk heeft. Ook de filosoof Kant beweerde dat tijd bestaat in ons hoofd (als waarnemings-vorm) en niet in de wereld. Wat denken de leerlingen: wat is tijd?
Deze serie wordt gevolgd door lessen waarin leerlingen zelf presentaties geven. Ook essays kunnen een toetsmethode zijn. Een serie van minimaal 6 lessen, mogelijk een semester lang. Het past binnen het vak filosofie of ANW. Het is een ideale manier om leerlingen kennis te laten maken met filosofisch denken, toegepast op wetenschap. Onmisbaar eigenlijk voor iedere school die wetenschappelijke kennis probeert over te brengen.
Meer informatie en boekingen hier.
Blog over Filosoferen met Kinderen door Sabine Wassenberg
